Nằm giữa Hòn Tre và quần đảo Nam Du, cách đất liền khoảng 60km, trên nền xanh thẳm của đại dương, Hòn Sơn (hòn Sơn Rái) hiện lên như một quả núi khổng lồ.
Bãi Nhà, trung tâm xã đảo Lại Sơn - Ảnh: H.Vũ
Muốn đến đây, du khách có thể mua vé tàu (tàu hàng, chưa có tàu cao tốc) khởi hành từ Rạch Giá mỗi ngày một chuyến lúc 9g30 sáng. Trên đường ra khơi, tàu sẽ ghé qua Hòn Tre độ 15 phút để rước khách rồi lại chạy tiếp, đến 12g30 là tới bãi Nhà, trung tâm xã đảo Lại Sơn.
Từ năm 1983, hòn đảo duyên dáng này được mang tên là Lại Sơn, một trong 4 xã đảo thuộc huyện Kiên Hải (Kiên Giang) diện tích 11,5km2 với 2.012 hộ sinh sống. Đến Hòn Sơn, du khách mới thấy hết cảnh sắc nên thơ, sự kết hợp hài hòa giữa biển - đảo với những giá trị nhân văn gắn liền với lịch sử, văn hóa của vùng đất nơi trập trùng sóng nước.
Vào những ngày trời đẹp, mây quang đãng, nhìn từ xa Hòn Sơn như một viên ngọc lấp lánh với 7 đỉnh nhấp nhô trên sóng nước. Càng đến gần, màu xanh trên đảo càng cuốn hút bởi quanh đảo được bao phủ bằng những rặng dừa xanh ngút ngàn, cảnh sắc êm đềm, thơ mộng. Dọc theo bờ biển là làng chài, tàu ghe tấp nập, không khí vô cùng nhộn nhịp.
Đứng từ trên bờ nhìn ra, ai cũng say mê ngắm nhìn những hòn đá to nhỏ, chồng chất lên nhau, tạo thành những dáng vẻ kỳ thú. Hấp dẫn nhất là tại bãi Thiên Tuế, gần đền Nam Hải với những tảng đá sừng sững muôn hình vạn trạng nổi lên trên những viên đá cuội, tạo cảm giác lạ lẫm.
Đa số du khách đến Hòn Sơn thích khám phá đồi Ma Thiên Lãnh, nơi còn lưu giữ nhiều huyền thoại mà mỗi người dân ở đây đều biết đến. Đó là chuyện các nàng tiên thường giáng trần nơi đỉnh núi, gọi là sân tiên. Về sau, nơi đây có nhiều cây rừng, nhiều hang động thanh tịnh nên có nhiều đạo sĩ tìm đến ẩn tu. Trên đường đến Ma Thiên Lãnh hiện còn một tượng Phật lộ thiên và nhiều vết tích của người xưa ghi lại trên đá.
Bãi Thiên Tuế - Hòn Sơn Rái - Ảnh: H.Vũ
Trên đỉnh Ma Thiên Lãnh - Ảnh: H.Vũ
Nếu có thời gian, du khách hãy khám phá những ngọn đồi còn vương vấn nét hoang sơ, thiên tạo. Ông Hai Xương, một cư dân cố cựu ở đây, cho biết Hòn Sơn hiện còn nhiều gốc cổ thụ quý giá, đặc biệt trầm hương. Ngoài ra, Hòn Sơn cũng còn khá nhiều thú rừng hoang dã như trăn, khỉ, kỳ đà, chim, sóc… Hiện ông đang sở hữu hàng ngàn gốc trầm (tóc) trên 10 năm tuổi do ông nhân giống trồng lại, trong đó có một số cây lâu năm đã tới kỳ khai thác.
Sau khi xuống núi, khách có thể ngâm mình trong những dòng nước mát từ các bãi tắm thiên nhiên trong lành hoặc thưởng thức nhiều loại trái cây ngon ngọt như xoài, mít, đu đủ, đặc biệt là nước dừa tươi.
Hòn Sơn là nơi tập trung nhiều bãi tắm quyến rũ và thơ mộng. Mỗi bãi mang một vẻ đẹp riêng. Bãi Nhà sầm uất, tàu ghe tấp nập; bãi Bấc êm đềm, hoang vắng; bãi Thiên Tuế mông lung, mờ ảo, đẹp như tranh, nơi có đình thần Nam Hải uy nghi, gắn liền với những huyền thoại của cư dân vùng biển đảo.
Đẹp nhất là bãi Bàng uốn lượn như một vòng cung, có dòng suối Tiên từ Ma Thiên Lãnh đổ xuống trong vắt, phong cảnh yên bình như hút hồn du khách.
Những rặng dừa xanh bạt ngàn trên đảo - Ảnh: H.Vũ
Nằm trong khu vực tam giác Rạch Giá - Hà Tiên - Phú Quốc, Hòn Sơn còn giống như một thị tứ ngoài khơi, bốn mùa thuyền buôn và tàu đánh bắt tới lui tấp nập. Các mặt hàng nổi tiếng ở đây là tôm, mực, cá, khô, nước mắm, trái cây.
Đến với Hòn Sơn, ngoài việc tham quan, nghỉ dưỡng, khám phá, du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn dân dã, những món ngon từ biển như sò, ốc nướng, cá ba thú chiên tươi, mực nướng, cá rìa canh chua, gỏi cá trích cuốn bánh tráng, chấm nước mắm chánh hiệu Hòn Sơn, một trong những đặc sản nổi tiếng mà nhiều người đã ca tụng:
... “Nước mắm hòn dầm con cá bẹ
Bởi mê nước mắm hòn, em trốn mẹ theo anh”...
Hon Son Rai - hoang so va quyen ru
Nam giua Hon Tre va quan dao Nam Du, cach dat lien khoang 60km, tren nen xanh tham cua dai duong, Hon Son (hon Son Rai) hien len nhu mot qua nui khong lo.
Bai Nha, trung tam xa dao Lai Son - Anh: H.Vu
Muon den day, du khach co the mua ve tau (tau hang, chua co tau cao toc) khoi hanh tu Rach Gia moi ngay mot chuyen luc 9g30 sang. Tren duong ra khoi, tau se ghe qua Hon Tre do 15 phut de ruoc khach roi lai chay tiep, den 12g30 la toi bai Nha, trung tam xa dao Lai Son.
Tu nam 1983, hon dao duyen dang nay duoc mang ten la Lai Son, mot trong 4 xa dao thuoc huyen Kien Hai (Kien Giang) dien tich 11,5km2 voi 2.012 ho sinh song. Den Hon Son, du khach moi thay het canh sac nen tho, su ket hop hai hoa giua bien - dao voi nhung gia tri nhan van gan lien voi lich su, van hoa cua vung dat noi trap trung song nuoc.
Vao nhung ngay troi dep, may quang dang, nhin tu xa Hon Son nhu mot vien ngoc lap lanh voi 7 dinh nhap nho tren song nuoc. Cang den gan, mau xanh tren dao cang cuon hut boi quanh dao duoc bao phu bang nhung rang dua xanh ngut ngan, canh sac em dem, tho mong. Doc theo bo bien la lang chai, tau ghe tap nap, khong khi vo cung nhon nhip.
Dung tu tren bo nhin ra, ai cung say me ngam nhin nhung hon da to nho, chong chat len nhau, tao thanh nhung dang ve ky thu. Hap dan nhat la tai bai Thien Tue, gan den Nam Hai voi nhung tang da sung sung muon hinh van trang noi len tren nhung vien da cuoi, tao cam giac la lam.
Da so du khach den Hon Son thich kham pha doi Ma Thien Lanh, noi con luu giu nhieu huyen thoai ma moi nguoi dan o day deu biet den. Do la chuyen cac nang tien thuong giang tran noi dinh nui, goi la san tien. Ve sau, noi day co nhieu cay rung, nhieu hang dong thanh tinh nen co nhieu dao si tim den an tu. Tren duong den Ma Thien Lanh hien con mot tuong Phat lo thien va nhieu vet tich cua nguoi xua ghi lai tren da.
Bai Thien Tue - Hon Son Rai - Anh: H.Vu
Tren dinh Ma Thien Lanh - Anh: H.Vu
Neu co thoi gian, du khach hay kham pha nhung ngon doi con vuong van net hoang so, thien tao. Ong Hai Xuong, mot cu dan co cuu o day, cho biet Hon Son hien con nhieu goc co thu quy gia, dac biet tram huong. Ngoai ra, Hon Son cung con kha nhieu thu rung hoang da nhu tran, khi, ky da, chim, soc… Hien ong dang so huu hang ngan goc tram (toc) tren 10 nam tuoi do ong nhan giong trong lai, trong do co mot so cay lau nam da toi ky khai thac.
Sau khi xuong nui, khach co the ngam minh trong nhung dong nuoc mat tu cac bai tam thien nhien trong lanh hoac thuong thuc nhieu loai trai cay ngon ngot nhu xoai, mit, du du, dac biet la nuoc dua tuoi.
Hon Son la noi tap trung nhieu bai tam quyen ru va tho mong. Moi bai mang mot ve dep rieng. Bai Nha sam uat, tau ghe tap nap; bai Bac em dem, hoang vang; bai Thien Tue mong lung, mo ao, dep nhu tranh, noi co dinh than Nam Hai uy nghi, gan lien voi nhung huyen thoai cua cu dan vung bien dao.
Dep nhat la bai Bang uon luon nhu mot vong cung, co dong suoi Tien tu Ma Thien Lanh do xuong trong vat, phong canh yen binh nhu hut hon du khach.
Nhung rang dua xanh bat ngan tren dao - Anh: H.Vu
Nam trong khu vuc tam giac Rach Gia - Ha Tien - Phu Quoc, Hon Son con giong nhu mot thi tu ngoai khoi, bon mua thuyen buon va tau danh bat toi lui tap nap. Cac mat hang noi tieng o day la tom, muc, ca, kho, nuoc mam, trai cay.
Den voi Hon Son, ngoai viec tham quan, nghi duong, kham pha, du khach con duoc thuong thuc nhieu mon an dan da, nhung mon ngon tu bien nhu so, oc nuong, ca ba thu chien tuoi, muc nuong, ca ria canh chua, goi ca trich cuon banh trang, cham nuoc mam chanh hieu Hon Son, mot trong nhung dac san noi tieng ma nhieu nguoi da ca tung:
... “Nuoc mam hon dam con ca be
Boi me nuoc mam hon, em tron me theo anh”...
Hòn Sơn Rái - hoang sơ và quyến rũ
By Kinh Nghiệm Du Lịch
Nằm giữa Hòn Tre và quần đảo Nam Du, cách đất liền khoảng 60km, trên nền xanh thẳm của đại dương, Hòn Sơn (hòn Sơn Rái) hiện lên như một quả núi khổng lồ.